1971’de Trabzon’un Maçka ilçesi, Atasu Beldesine bağlı Cinali Mahallesi’nde doğdu. İlkokulu Trabzon 24 Şubat İlköğretim’de, Orta ve Lise eğitim-öğretimlerini ise sırasıyla Cumhuriyet Ortaokulu ve Affan Kitapçıoğlu Lisesi’nde 1985 ve 1988 yıllarında tamamladı. 1993’de Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Kimya Bölümü’nü bitirdi. Milli Eğitim Bakanlığı bursu ile 1994–1995 yıllarında Ortadoğu Teknik ve Leeds Üniversitelerinde 1 yıllık dil eğitimi aldı. İngiltere Sussex Üniversitesi Kimya Bölümü’nde Temmuz-1996’da Prof. Dr. Douglas W. YOUNG danışmanlığında ‘‘Synthesis of glutamate receptor agonists and antagonists’’ konulu Yüksek Lisans, Aralık-1999’da Prof. Dr. James R. HANSON danışmanlığında ‘‘The synthesis of biologically active steroids’’ konulu Doktora tezini tamamladı. 2000–2003 yılları arasında iki kez doktora sonrası araştırmacı olarak Sussex Üniversitesi’nde çalışmalar yürüttü. Ocak 2000’de Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Kimya Bölümü Biyokimya Ana Bilim Dalı’nda kısa süreli (4 ay) Araş. Gör. Dr. olarak çalıştıktan sonra, aynı yıl Yrd. Doç. Dr. olarak atandı. 7 Nisan 2006 tarihinde Doçent unvanını aldı. 27 Nisan 2011 tarihinde Profesörlüğe yükseltilerek ataması yapıldı.
Mikrobiyal hücrelerin biyoteknolojik uygulamaları, biyolojik aktivite ve steroid hormon kimyası alanlarında yürütmüş olduğu bilimsel çalışmalardan Uluslararası SCI kapsamındaki dergilerde 48 adet makalesi yayınlandı. Bu makalelere toplam 2172 atıfta (Google Akademik Verileri) bulunuldu . 15 yüksek lisans ve 3 doktora tez yönetimi tamamladı. 6 ESOGÜ BAP, 2 TÜBİTAK, 1 SANTEZ ve 1 TEYDEB araştırma projesi tamamladı. TÜBİTAK, SANTEZ ve TEKNOGİRİŞİM proje komisyonlarında panelist olarak görev almaktadır. Alanında yüksek etki değerliğine sahip uluslararası dergilerinde aralarında bulunduğu 12 tanesinde hakemlik, BioMed Research International dergisinin Editör Kurulu Üyesi olarak görev yaptı. 1 Şubat 2011–31 Aralık 2012 tarihleri arasında BADE BİO Ltd. şirketine “Aroma kimyasallarının biyoteknolojik yöntemlerle üretimi” konularında danışmanlık hizmetinde bulundu. 1 Ocak 2024 tarihi itibariyle ESKİM Kimya şirketine bilimsel danışmanlık hizmetinde bulunmaktadır.
Bölümünde lisans öğrencileri için Biyokimya, Biyokimya Laboratuarı, Genel Kimya ve Chemistry for Engineers; yüksek lisans ve doktora öğrencileri için Biyoteknoloji, İlaç Kimyasına Giriş, Doğal Maddelerin Biyosentezi, Biyotransformasyon Reaksiyonları, Aroma Maddelerinin Biyoteknolojik Üretimi ve Mikroorganizmaların Endüstrideki Önemi derslerini vermektedir.
Evli ve 2 çocuk sahibi olan Prof. Dr. İsmail KIRAN, iyi derecede İngilizce bilmekte ve Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Fen Fakültesi Kimya Bölümünde Bölüm Başkanı olarak görevini sürdürmektedir.