A. Görüşme Zamanı İle İlgili Hususlar

• Yapılan araştırmalar görüşmeye ilk giren adayın çok şanslı olmadığını göstermiştir. Bu nedenle ilk aday olmakta acele etmeyiniz.
• Hava koşulları o gün çok kötü de olsa, görüşmeye muhakkak gidiniz.
• Görüşmeye zamanında gelmenizin çok büyük önemi vardır. Kendinize asgari yarım saatlik bir marj tanıyın, ancak büroya 5 dakika önce giriniz.
• Görüşmenin, görüşmecinin daha rahat olacağı, Salı, Çarşamba veya Perşembe günü yapılmasını tercih ediniz.

B. Görünüş

• Bir iş görüşmesinin ilk 2 dakika içinde, genellikle, görüşmeci kararını vermiş olur. Bu husus ilk izlenimin işe alma kararını ne kadar kuvvetle etkilediğini ve dolayısıyla görünüşünüzün niçin bu kadar önemli olduğunu belirtmektedir.
• Giyiminiz sade, temiz ve rahat, ayakkabılarınız boyanmış olmalıdır. Aksesuar taşımayınız.
• Görünüş hususunun içinde sağlığınızın da iyi görünmesi gerektiğine işaret edelim.

C. Kişisel Özellikleriniz

Görüşme esnasında görüşmecinin aşağıda belirtilen şahsi özelliklerinizle ilgili olarak olumlu izlenimler edinmesini kesinlikle sağlamalısınız:

• Güvenilirlik
• İstikrarlılık
• Dürüstlük
• Aktivite
• Hoş bir şahsiyete sahip misiniz?
• Bağlılık
• Sorumluluk

D. Görüşme Sırasında Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

• Sekreterler ve telefon santralindeki görevlilerle olan ilişkinize özen gösteriniz. Onların sizin görüşeceğiniz kişiyle aranızdaki bağlantı halkası olduğunu akılda tutunuz. Onlarla tartışmanız halinde sizi görüşmek istediğiniz kişiyle görüştürmezlerse, o kurumda iş arama veya görüşme teşebbüsünüz suya düşebilir.
• Karşı tarafın ikram konusunda ısrarlı olması halinde bir çay ile yetininiz.
• Görüşmeci ikram etse de sigara içmeyiniz.
• “Çok kısa zamanda işe girmeye mecburum, giremezsem zor durumda kalacağım” gibi beyanları kesinlikle kullanmayınız.
• Görüşmeciyi gerçekten dinleyiniz. Sözünü kesmeyiniz.
• Görüşmeci konuşurken onun gözlerine bakmaya kendinizi alıştırınız, ancak bunu devamlı olarak yapmayınız. Arada, söylediklerini onayladığınızı göstermek için başınızı hafifçe sallarken, gözlerinizi onun gözlerinden kaçırıp yere indiriniz.
• Karşılık veren bir dinleyici olunuz.
• Dikkatinizi başka şeylere-örneğin, görüşmeci konuşmasına devam ederken odaya giren sekretere takmaktan kaçınınız.
• Kısa bir süre içinde görüşmecinin ne tip cevaplardan hoşlandığını okuyabilirseniz, vereceğiniz karşılıkları bu şekle sokmak suretiyle başarı şansınızı arttırabilirsiniz.
• Fazla sinirli/gergin olmamaya gayret ediniz. Şunu unutmayalım: Bir görüşmede kaybedebileceğiniz hiçbir şey yoktur. HİÇBİRŞEY! Bu işe alınmasanız bile, durumunuz, kısa bir süre önce bu işten haberdar olduğunuz güne kıyasla daha kötü olmayacaktır. İş isteğiniz reddedilirse--ve unutmayın, bu güne kadar görüşmeye gelen pekçok kişinin iş isteği reddedilmiştir--arkadan başka görüşmeler gelecektir.

E. İş Görüşmesinde Karşılaşılabilecek Sorunlar

Yapılan bazı araştırmalar iş görüşmelerinde takriben 300 soruya rastlandığını ortaya koymuştur. Ancak, bazı soruların diğerlerinin değişik şekilleri olduğu göz önüne alınırsa, görüşmelerin, normal olarak, çok daha az soru etrafında döndüğü gerçeği ortaya çıkar.

Ancak, bütün bu değişik sorular ile görüşmecinin, esasında, şu 3 ana hususa cevap aradığını unutmayalım:

1. İşi yapmanızı sağlayacak yetenekleriniz nelerdir?
2. İşi yapma arzunuz ne kadardır?
3. İşe ve şirkete uyumunuz ne olacaktır?

İş görüşmelerini 2 sınıfa ayırabiliriz:

• Gayesi sizi elemek veya daha yüksek seviyede yapılacak bir sonraki görüşmeye göndermek olan görüşmeler. Bu görüşmeleri genellikle Personel Servisi veya İnsan Kaynakları yetkilileri yapar.
• İşe alma kararını verecek yetkililerle (Üst Düzey Yöneticileriyle) yapılacak görüşmeler. Eleme safhası birkaç aşamadan oluşabilir ve sizi 2-3 kez görüşmeye çağırabilirler.

Soruların niteliği bu 2 durumda değişik olacaktır.

Zor soruları cevaplandırırken şu prensibi aklımızdan çıkarmayalım: Verilmekte olan bilgiyi muhtemel olumsuz bir yönünüzden, olumlu bir özelliğinize doğru kaydırmaya çalışmak en iyi taktiktir.

 

Örnek:

“Yağ (Gıda) endüstrisinde hiç çalıştınız mı?”

Burada, hakikat şudur: Çalışmamış bulunuyorsunuz.

Soruyu dürüstçe cevaplandırınız ama cevabı hemen orada kesmeyiniz. Onu olumlu bir yönde geliştirmeye çalışınız.

“Hayır çalışmadım ama 2 yaz stajımı bir içecek firmasında yaptım ve dolayısıyla-orada da aşağı yukarı aynı prensipler geçerli olduğundan-gıda sanayii hakkında epey bilgim olduğunu söyleyebilirim.”

En fazla karşılaşılan sorulardan bazılarını aşağıda vermekteyiz:

• Bana kendinizden bahsediniz?
• Şirketimizin çalışmasını nasıl buldunuz?
• Bu işin size en ilginç gelen yönü hangisidir?
• Bu çok stresli/gerilimli bir iştir. Altından kalkabileceğinize inanıyor musunuz?
• En güçlü özellikleriniz nelerdir?
• En zayıf yönünüz hangisidir?
• Nasıl bir maaş düşünüyorsunuz?
• ... konusunda bilginiz/tecrübeniz olmaması beni düşündürüyor.
• Biz çok sık gece geç saatlere kadar çalışırız. Bu sizin için bir problem yaratır mı?
• Boş zamanlarınızda ne yapmayı seversiniz?
• Sizi harekete geçiren/motive eden nedir?
• Uzun vadede amaçlarınız nelerdir?
• Benim işimi yapmaktan (benim yerimde olmaktan) mutlu olur muydunuz?
• Ne kadar yaratıcı? ya da Ne kadar bir sorun çözücüsünüz?
• Başkalarını harekete geçirebilir misiniz? motive edebilir misiniz?
• Bir lider olarak kendinize 10 üzerinden kaç numara verirsiniz?
• Okulda en çok sevdiğiniz konu/ders neydi?
• Okulda ki notlarınız nasıldı?
• Hangi tip kimselerle birlikte çalışmaktan hoşlanırsınız?
• Asabi mizaçlı bir kimse misiniz?
• Kendi kendine harekete geçebilen bir kimse misiniz?
• Bir üst pozisyona terfi etmeden, bu işi ne kadar süre ile yapmak sizi mutlu edecektir?
• Sağlığınızla bir probleminiz var mı?
• Çalışmayı gerçekten sever misiniz?
• Çok zengin olsaydınız gene çalışır mıydınız?
• Eleştiriye ne kadar duyarlısınız? Eleştirilmekten hoşlanır mısınız?
• Şu anda, kişiliğinizi/şahsi değerinizi geliştirmek için ne yapıyorsunuz? (sorulursa, bu sorunun cevabı çok önemlidir!!!)

 

F. Soru Cevaplarken Dikkat Edilecek Noktalar

• Sadece olumlu yönlerinizi dile getiriniz.
• Gerektiğinde diplomatik/kaçamak cevaplar vermesini biliniz.
• Genel beyanlarınızı kanıtlarla destekleyiniz.
• Söylediklerinizin çoğunun, müracaat ettiğiniz iş için gerekli özelliklerle ilgili olmasına dikkat ediniz.
• Kendinizle ilgili olarak dile getirdiğiniz olumlu hususları tekrarlamaktan kaçınınız.
• Kısa kesiniz. 2/3 dakikadan fazla olmasın.
• Bitirdiğiniz vakit, görüşmeciye, bilmek istediği başka bir şey olup olmadığını sorunuz.
• Soru sorma sırası size gelince, bu fırsattan yararlanınız.

Genellik, görüşmenin sonuna doğru size sorularınız olup olmadığı sorulacaktır. Bu fırsatı kaçırmayınız. Ancak, görüşmenin bu bölümünde, maaş, ikramiye, çalışma yeri vs... gibi sorular sormayınız. Aşağıda bazı örnek sorular verilmiştir. Olanak bulursanız 2 veya 3 tanesini sorunuz

1. Bana iş teklif ettiğinizi ve benim de kabul ettiğimi düşünelim. Şirketiniz benden nasıl bir performans bekleyecektir?
2. Şirketiniz yeni fikirlere ne kadar açıktır?
3. Bu işi kabul edecek kimsede, sizin kanınızca bir numaralı öncelik ne olmalıdır?
4. Bu işe alınacak kimse, kanaatinizce, hangi kuvvetli yönlere sahip olmalıdır?

 

G. Davranışlar

- Sizin Davranışlarınız

Görüşme esnasında mümkün mertebe sakin ve kibar olmaya çalışınız. Sonunda görüşmeyi olumlu bir cümleyle bitiriniz. Görüşmeciye, gördüklerinizden sonra, şimdi bu işi eskisine nazaran daha fazla istediğinizi söyleyiniz. İşi arzu ettiğinizi-yalvararak değil-açıkça söyleyiniz.

Konuşmanızın bir yerinde, görüşmecileri genellikle çok etkileyen şu cümleyi kullanmayı ihmal etmeyiniz. “Yüzünüzü kara çıkarmam”

Görüşmeciye size ayırdığı zaman için teşekkür ediniz. Görüşmeyi çok yararlı bulduğunuzu ve memnun kaldığınızı belirtiniz.

Hiçbir zaman, bir görüşmeden cebinizde bir iş teklifi ile çıkmayı beklemeyiniz. Ne kadar parlak bir aday olursanız olunuz ve görüşmeciyi ne kadar etkilemiş olursanız olunuz görüşmecinin genelde, bu konuyu tekrar düşünmek diğer adayları da görmek ve durumunuzu başkalarıyla konuşmak için zamana ihtiyacı olacaktır. Bu nedenle onu, hazır olmadığı bir kararı alması için sıkıştırmayınız. Böyle bir hareketiniz ters etki yapabilir.

- Görüşmecinin Davranışları

Vücut dilinden anlıyorsanız, görüşmecinin davranışlarını yorumlayarak, görüşmeyi kontrol altında tutmanız mümkün olabilir.

1. Görüşmeci sıkılmıştır. Rahatsız olduğunu belirten emareler: masa üzerindeki bir şeyi oynamaya başlaması, parmaklarıyla masa üzerinde trampet çalması. Bunları görünce konuyu değiştirmeye çalışınız.
2. Görüşmeci dalgınlaşmıştır. Konuştuğunuz şahıs sizinle göz temasında bulunmaktan kaçınıyorsa, dalgınlık alameti var demektir. Böyle durumlarda görüşmeci genellikle sizin sağınıza, solunuza veya masa üzerindeki bir şeye bakar. Sorular sorarak onu canlandırmaya çalışınız.
3. Görüşmeci düş kırıklığına uğramıştır. Kollarını vücudunun önünde çapraz hale getirmesi. Vücudu geriye doğru çekmesi ve koltuğunu eğmesi.
4. Görüşmeci söylediklerinizden hoşnuttur. Koltuğunda öne doğru eğilmektedir.

H. Görüşme Sonrası

Ne kadar başarılıydınız?

Görüşmeden hemen sonra, yalnız oturabileceğiniz bir yer bulur bulmaz, görüşmenin nasıl geçtiğini değerlendirmeye çalışınız. Özellikle, iyi olmadığınız bölümler üzerinde durunuz. Tarafsız olmak muhakkak ki zordur, ancak her görüşmeden sonra kendinizi bu sınavdan geçirmelisiniz. Aşağıda belirtilen bölümlerin her birinden ne kadar başarılı olduğunuzu, kendinize 10 ile 1 arasında not vererek tespit etmeye çalışınız.

1. Görünüşüm, erişebileceğim en iyi seviyede miydi?
2. Şirket hakkında gerektiği kadar bilgi toplamış mıydım?
3. Rahat mıydım ve kendimi kontrol altında tutabildim mi?
4. Sorulara cevap verirken vurgulamam gereken en önemli 3 hususu (yetenekli, istekli ve işe uygun olduğum hususlarını) gerektiği gibi vurgulaya bildim mi?
5. Görüşmeciyi iyi dinledim mi?
6. Sorularım, konuşmayı vurgulamak istediğim noktalara doğru götürdü mü?
7. İyi bir izlenimci olabildim mi?
8. Görüşmeci söylediklerimle ilgilendi mi?
9. Cevaplarımı görüşmecinin tipine göre şekillendirebildim mi?
10. Kendimin doğru ve uygun bir görünüşünü yansıtabildim/sunabildim mi?

Başarılı olmadığınız hususlar üzerinde çalışarak, bundan sonraki görüşmelerdeki performansınızı yükseltmeye gayret ediniz. Hatalardan ders almasını biliniz.

Bir Takip Mektubu Gönderiniz

Görüşme nasıl geçmiş olursa olsun ve ayrıldığınızda konu nerede kalmış bulunursa bulunsun, görüşmeciye o akşam veya en geç ertesi günü bir mektup gönderiniz. Mektup basit ve kısa olsun. Size zaman ayırdığı için görüşmeciye teşekkür ediniz. İlgi ve isteğinizi bir kere daha vurgulayınız.

Teklif Gelince Ne Yapacağız?

Teklifin sağlamlığını gerçekçi bir şekilde ölçelim (Bu ayrılırken söylenen bir cümleye veya size, bir kere daha görüşmek üzere gönderilmiş bir davet mektubuna dayanmamalı) Başarınızı kutlamaya çok erken başlamayınız. Kesinlikle işe girmeden iş arama kampanyanızı durdurmayınız.